इंद्रधनुष्याखाली

377 मध्ये भारतीय दंड संहितेच्या कलम 2018 च्या गुन्हेगारीकरणामुळे भारतातील LGBTQ+ समुदायाचे जीवन बदलले असले तरी, प्रोग्रामिंग, वित्त आणि इतर पैलूंशी संबंधित अडथळ्यांसह आपल्या देशात विचित्र उत्सव आयोजित करण्याची आव्हाने कायम आहेत. आम्ही तीन लोकप्रिय कार्यक्रमांच्या संस्थापकांशी बोललो, द कशिश मुंबई आंतरराष्ट्रीय क्विअर चित्रपट महोत्सव; द चेन्नई क्वीअर लिटफेस्ट आणि मुंबई स्थित लिंग अनबॉक्स्ड, त्यांच्या संबंधित प्रेमाच्या श्रमांना एकत्र ठेवण्यासाठी काय लागते याबद्दल.

श्रीधर रंगायन, संस्थापक आणि महोत्सव संचालक, कशिश मुंबई आंतरराष्ट्रीय क्विअर चित्रपट महोत्सव
“दरवर्षी आपल्याला नव्याने सुरुवात करावी लागते. प्रायोजक कोणत्या माध्यमातून येतील हे आम्हाला माहीत नाही. साथीच्या रोगाने अनेक प्रायोजकांना प्रभावित केले आहे जे त्यांच्या स्वतःच्या अंतर्गत समस्यांमुळे मागे हटले आहेत. कशिश उपस्थितांना नोंदणीसाठी अत्यंत कमी खर्च [चार्ज] करून सबसिडी देते कारण आम्हाला ते उपेक्षित समुदायांसाठी अधिक सुलभ बनवायचे आहे. आम्ही विद्यार्थी आणि ट्रान्स समुदाय सदस्यांसाठी ते विनामूल्य करतो. हे कमाईचे मॉडेल नाही इतर बहुतेक सण अनुसरण करतात.

आम्ही [कोणालाही] त्यांची लैंगिकता विचारत नाही आणि कोणालाही त्यांच्या लिंगाची जाहिरात करायची नाही. [तरीही] लोक, विशेषत: नॉन-LGBTQ+ लोकसंख्या, अजूनही उत्सवाला येण्याबद्दल घाबरत आहेत. ती मानसिकता बदलायला हवी. LGBTQ+ लोकांनी स्वतः बनवलेले आणखी चित्रपट, विशेषत: मुख्य प्रवाहात बनवलेले पाहायला आम्हाला नक्कीच आवडेल. कशिश LGBTQ+ सामग्रीची निर्मिती आणि वितरण करत आहे. LGBTQ+ समुदायाची कौशल्ये निर्माण करण्यासाठी आणि त्यावर लक्ष केंद्रित करणे आवश्यक असलेल्या मुख्य गोष्टींपैकी ही एक आहे जेणेकरून ते अधिक चांगले लेखक, दिग्दर्शक आणि अभिनेते बनू शकतील. नॉन-एलजीबीटीक्यू+ लोक विचित्र समस्यांवर चित्रपट करत असल्याबद्दल आम्ही ठीक आहोत पण मला वाटते की आमच्याकडे समान जागा असली पाहिजे.”

चंद्र मौली, संचालक आणि महोत्सव क्युरेटर, चेन्नई क्वीअर लिटफेस्ट
“आमच्या फेस्टिव्हलच्या माध्यमातून, आम्ही मुख्य प्रवाहातील प्रकाशन संस्थांकडून विचित्र कथांची कमतरता दूर करण्याचा प्रयत्न करत आहोत. सध्याची सामाजिक परिस्थिती अशी आहे की जर तुम्ही विचित्र व्यक्ती म्हणून बाहेर असाल, तर तुम्हाला डब्यात टाकले जाण्याचा धोका आहे. जेव्हा आमच्याकडे वक्ते येतात आणि त्यांच्या पुस्तकांबद्दल किंवा त्यांच्या अनुवाद कार्याबद्दल बोलतात, तेव्हा एक धोका असतो की जे प्रकाशक विलक्षण अनुकूल नाहीत त्यांच्याशी संवाद साधणार नाहीत किंवा मुख्य प्रवाहातील साहित्य संमेलने त्यांच्याकडे दुर्लक्ष करतील. हे असे काहीतरी आहे जे आम्हाला बरेचदा घडताना आढळले आहे.

लोकांची दृष्टी आणि ते विचित्र घटना कशा पाहतात हे मला बदलताना बघायचे आहे. दुस-या वर्षी, आम्ही बालसाहित्याबद्दल आणि ते सर्वांसाठी कसे असू शकते आणि रूढीवादी गोष्टींना कायमस्वरूपी ठेवू नये याबद्दल बोललो. ते फार विलक्षण विशिष्ट नव्हते. या इव्हेंटमधून प्रत्येकासाठी काहीतरी शिकण्यासारखे आणि मिळवण्यासारखे आहे हे लोकांनी समजून घ्यावे अशी माझी इच्छा आहे. मला आपल्या देशातील साहित्याच्या लँडस्केपमध्ये बदल [देखील] पहायला आवडेल, कारण सध्या, प्रकाशनाचा प्रवेश देखील खूप मर्यादित आहे. आमच्याकडे कथा लिहिण्यासाठी फारसे संपादक नाहीत.”

शताक्षी वर्मा, महोत्सव संचालक, लिंग अनबॉक्स्ड
“आजकाल बर्‍याच संस्थांसह, लैंगिकता, समलिंगी हक्क आणि लेस्बियन अधिकारांबद्दल बोलणे थोडे सोपे झाले आहे. [परंतु] जेव्हा ट्रान्सजेंडर आणि आंतरलैंगिक लोकांचा विचार केला जातो, तेव्हा ते अजूनही निषिद्ध आहे. जेव्हा आम्ही कॉर्पोरेट्सशी या लिंगांबद्दल बोलू लागलो तेव्हा त्यांच्यापैकी बहुतेकांनी आम्हाला सांगितले की ते असा धाडसी दृष्टिकोन घेण्यास तयार नाहीत. ते आम्हाला आमचे प्रोग्रामिंग थोडे अधिक सूक्ष्म बनवण्यास सांगतात आणि आम्हाला ते करायचे नाही.

[उदाहरणार्थ,] आम्ही एका वर्षापूर्वी [जागतिक पेय कंपनी] सह भागीदारी केली होती. आम्ही लिंगावर चित्रपट बनवावा अशी त्यांची इच्छा होती परंतु त्यांना आमचा दृष्टिकोन आवडला नाही कारण [त्यांना वाटले] ते तुमच्या चेहऱ्यावर आहे. त्यांनी आम्हाला ते कमी करण्यास सांगितले आणि आम्ही तसे केले, कारण ते आम्हाला पैसे देत होते. मला [अधिक] नेटवर्किंग पाहण्यास आवडेल ज्याद्वारे आम्ही अंधांमध्ये बाण टाकण्याऐवजी समर्थनासाठी पोहोचू शकतो. मला निधी थोडे अधिक वैविध्यपूर्ण होताना पहायचे आहे.”